Borazboz

Kürt dili üzerine çalışma yapanlar, Avesta’yı Kürt diline kaynaklık eden metinler başında gösterirler. Avesta’dan günümüze doğru geldikçe de “ilk yazılı Kürtçe kaynak” olan Borazboz’un lahit üzerine yazılı şiirine rastlanır. Yaşayan pek az dilde bu kadar eski bir şiire rastlanmaktadır.


Literatürde bilinen en eski ilk Kürt şiiri, Milattan Önce 4. yüzyıla aittir. Şiir, İngiliz arkeologların 19. yüzyılda İran Kürdistanı’nın Hewraman bölgesinde buldukları bir mezar taşı üstüne işlenmiştir. Şiirin yer aldığı mezar taşının ise Londra’da bir müzede korunduğu belirtiliyor.

Hewreman Kürtlerinden olan Şair Borazboz’un MÖ 330’lu yıllarda İran’ın Hewreman bölgesinde yaşadığını anlıyoruz. Borazboz hakkında çok fazla bilgiye sahip değiliz. Ancak bilinen bir şey var ki Borazboz eşine olan sevgisini ifade ederken. bunu mezar taşına yazdıracak kadar da eşini seven bir gönül insanıdır.

Bugün bile büyük ölçüde anlaşılabilen şiir, Kürtçe’nin bu kadar sürede fazla değişim geçirmediğine dikkat çekiyor. Kurmanci lehçesi ile yazılan şiir; “Xwazdî ez tu bi hevre bin / Bi hevre herin xorînê” sözleriyle başlamaktadır.

Türkçe çevirisi;

Birlikte

Birlikte geçen günleri özlüyorum
Hele sabah çıkıp gidişimizi

Seninle dağlara çıkar, dolaşırdık
Birlikte söylerdik türkülerimizi

Ben o dağların ruhundan öğrenmiştim
Ta yürekten, candan, içli söylemeyi

Hem dağlarda, hem kırlar, hem sahralarda
El aman, medet aşkın elinden yani

İkimiz tam da tek bir gönül olmuşken
Sonbahar gelip böyle ayırdı bizi

Ancak birlikte olunca küflenmez aşk
Ya bağır bir ses ver, ya da uyu hadi.

Borazboz

Şiiri Kürtçe’den Türkçe’ye çeviren: Selîm Temo

Kurmanci

Bi Hevre - Birlikte / Ewil Helbesta Kurdî - İlk Kürtçe Şiir / Borazboz

Zanyarên ku li ser zimanê kurdî dixebitin, her ku zimanê Avestayê ji xwe re mînak digrin û ber bi rojê me ve tên, berî zayînê di sedsala 4an de rastî Borazboz tên.

Borazboz, kurdekî Hewreman e. Di derhaqa wî de, ji bilî herêma ku lê jiyaye, çi agahiyekî din tune ye. Çî ye, çi kes e, çi karî dike, çend sal jiyaye... Yek ji vana nayê zanîn. Lê tiştek tê zanîn ku Borazboz kurdekî xweşmêr û dilînî ye û her weha ewil helbestvanê kurd e ku evîndariya xwe bi yek helbesta xwe ya kurdî gîhandiye roja me.

Borazboz, berî zayînê di sala 330an de li Hewreman jiyaye. Gora wî di sala 1950 an de ji alî kolyarnasên Îngîlîz ve, li Hewremanê hatiîye dîtin.

Borazboz, ji hevjîna xwe re, ji jina xwe ya delal re, 2400 sal berî niha helbestekî bi kurdî nivîsandiye. 2400 sal berê bang li jina xwe kiriye û evîna xwe jê re weha gotiye:

Bı Hevre

Xwazdî ez tu hevre bin
Bi hevre herin xorînê

Wer dî bihêrin kotra bin
Bang dîn bi hevre narînê

Dwînî kotra hêra bûm
Awaz ji cîr dixwînê

Fîrabîl û beyaban
Hawar ji dest evînê

Ez tu watu yek dil wîn
Hêzan cwadi wînê

Vêra pêkra hifne wîn
Bircînê ya binvînê

Borazboz

Kaynak linkler blog yazısı içinde mevcuttur.