Cıva

Cıva – Hg – 80 - 200.59

Cıva kullanımdan kalkıyor. 19 Ocak 2013’te, Cenevre’de, dört yıldan beri sürüklenip duran bir öykünün sonuna gelindi ve 130 ülkenin temsilcileri cıva kullanımı konusunda tarihi bir anlaşmayı imzaladılar.
Bu metnin en çarpıcı maddelerinden biri civanın toptan yasaklanması. Gerçi yasak 15 yıl sonra devreye girecek, ama gözlemciler bu kadarını bile büyük başarı olarak değerlendiriyorlar. Toplantıda cıvalı ürünlerin listesi de oluşturuldu. Bir iki istisna hariç, bunlar 2020’den sonra üretilemeyecek ve kullanılamayacak. Listede bazı piller, bazı lambalar, cıvalı termometreler, kozmetik maddeleri, bazı tarım ilaçları var.

Dünyada 600 bin ton cıva rezervi var. Bunlar çoğunlukla Çin’de, Rusya’da, Kırgızistan’da ve İspanya’da. Dünya endüstrisinin yıllık talebi yılda 3 bin ton. Çoğunlukla altın çıkarmada ve (yaygın deyimiyle vinil diye bilinen) PVC üretiminde kullanılıyor. Cıva bir katkı maddesi olarak sayısız alaşımda devreye giriyor. Örneğin dişlere yapılan dolguların ana destek maddesi. Avrupa Birliği’nde her yıl dolgu maddesi olarak 55 ton cıva kullanılıyor. Kullanılmanın ötesinde bunun önemli bir bölümü bedene girip yerleşiyor. Şimdilerde bu alaşım maddesinin yerini tutabilecek başka çözümler araştırılıyor.

Öte yandan, dünyada havaya karışan cıva buharı yılda 2 bin ton dolayında tahmin ediliyor. Bunun %37’si altın çıkarılmasından, %24’ü de kömürlü elektrik santralı işletmelerinden geliyor.

Kaynak: Ekogazete - Atila Alpöge