Bahriye Üçok

Bahriye Üçok (1919 Trabzon - 06 Ekim 1990 Ankara)

“Kuranda örtünme zorunlu değildir”
diyen bir ilahiyatçı hocanın, gericiliğe ve yobazlığa karşı bilimsel yollarla savaş vermiş, kitapları, yazıları, konferansları ve bildirileri ile bilimsel aklı savunan, Bahriye Üçok’un katledildiği ülkede, dini özgürlüklerden bahsederken birçok kez düşünmek gerekmiyor mu? 

Doç. Dr. Bahriye Üçok: Yaşamı ve yaptıklarıyla yobazları hain tuzaklar kurmaya itecek kadar korkutan, örnek bir yurttaştı. Unutmayınız, hatırlayınız.

Bahriye Üçok niçin öldürüldü sorusunun cevabını, Uğur Mumcu 9 Ekim 1990 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’ndeki yazısında veriyordu:

“ Bahriye Üçok niçin öldürüldü? Bu sorunun yanıtı bellidir. Üniversite ve yüksekokullarda kız öğrencilerin başörtü takmalarının İslam dini ile ilgisinin bulunmadığını, türban ve başörtünün birtakım tarikatların bayrağı gibi kullanıldığını kanıtladığı için. ”

Bahriye Üçok, 1919′da Trabzon’da doğdu. Yüksek öğrenimini Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Ortacağ Türk-İslam Tarihi Bölümü’nde tamamladı. Aynı zamanda Devlet Konservatuarı Opera bölümüne de devam etti ve bitirdi.1953 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne ilk bayan Öğretim Üyesi olarak girmiştir. 

1964 yılında “İslam Devletlerinde Kadın Hükümdarlar” adlı teziyle doçentliğe yükselen Bahriye Üçok, Kur-an’ı Kerim’e bağlı kalarak İslam Dinini çağdaş, gerçekçi ve dinin özünde bulunan hoşgörüyle yorumladı. Bu nedenle 1960′lı yıllardan itibaren tehditler almağa başladı. 

1971′de Cumhuriyet Senatosu’na kontenjan senatörü olarak atandı. Altı yıl süre ile bu görevde çalıştı. 1977’de CHP’ye katıldı. 1983 yılında Halkçı Parti’nin kurucu üyesi oldu ve 1983 seçimlerinde bu partiden Ordu Milletvekili seçildi. 1986′dan itibaren SHP üyesi oldu. 1990 Eylül’ünde bu partinin parti meclisi üyesi seçildi.

Yaşamı boyu laik Türkiye Cumhuriyeti’nin savunucusu oldu. 
1989 da televizyonda yapılan bir açık oturumda, “İslam’da Örtünmenin Zorunlu Olmadığını” açıklamasından sonra, gericilerin, şeriatçıların yoğun tehditlerini almaya başladı. Yılmadı, açıklamalara her fırsatta devam etti. Bilindiği gibi 6 Ekim 1990 günü evine gönderilen kitap paketini kapısının önünde açmaya çalışırken içine yerleştirilen bombanın patlamasıyla yaşamını yitirdi.

İslam’dan Dönenler ve Yalancı Peygamberler, İslam Devletinde Kadın Hükümdarlar, İslam Tarihi, Emeviler-Abbasiler ve Atatürk’ün İzinde Bir Arpa Boyu adlı yapıtları bulunan Üçok, birçok makale ve araştırma yazısı kaleme aldı. Aly Mazahéri’nin “Ortaçağ‘da Müslümanların Günlük Yaşayışları“ adlı ilginç yapıtını da Türkçe’ye kazandırdı.

07 Ekim 1990 Pazar günü, Cumhuriyet Gazetesi’nin haberi şöyleydi: 

“Muammer Aksoy, Çetin Emeç, Turan Dursun’dan sonra türbana karşı tavrı ve laikliği savunmasıyla tanınan SHP Parti Meclisi Üyesi Bahriye Üçok da suikast sonucu öldürüldü.İstanbul’dan Ankara Çankaya’daki evine özel bir kargo şirketiyle yollanan kitap paketini açan Üçok, içindeki bombanın patlaması sonucu ağır yaralandı. İki kolu ve bir bacağı kopan Üçok kaldırıldığı hastanede ameliyata alınamadan öldü. Bu menfur cinayeti “İslami Hareket” üstlendi. Cumhuriyet Gazetesini telefonla arayarak İslami Hareket Örgütü adına konuştuğunu bildiren bir kişi Üçok’u “tesettür konusundaki düşünceleri yüzünden” cezalandırdıklarını söyledi. Aynı kişi “İslam’a sınır koyanları idam etmeyi borç bildiklerini” belirtti.

Eserlerinden bazıları ise;

"İslâm'dan Dönenler ve Yalancı Peygamberler",
"İslâm Devletinde Kadın Hükümdarlar",
"İslam Tarihi", "Emeviler - Abbasiler ve Atatürk'ün İzinde Bir Arpa Boyu"
Adlı yapıtları bulunan Üçok, birçok makale ve araştırma yazısı kaleme aldı. Aly Mazahéri'nin "Ortaçağda Müslümanların Günlük Yaşayışları" adlı yapıtını da Türkçe'ye kazandırdı.