Erzincanlı Deli Aziz

Çocukluğumdan itibaren mahallemize, evimize devamlı gelip giden ve ailemizin saygı duyduğu divane kişilikti Deli Aziz. Çoğu onu ermiş kabul ederdi. Yanlış bir şey yapıp çarpılmaktan korkanlar bile olurdu. Herhangi birinin cebine elini atıp, aldığı parayı bir başkasına verdiğini defalarca gördüm. Onun bu davranışına, mutlaka bir hikmeti vardır diye inanıldığından kimse itiraz etmezdi.

Dış görünüşü; başkalarının verdiği kıyafetlerden oluşan kombinasyonu ise tek gömlek tek pantolon ve ceketten oluşurdu. Bunlar da dışarıda, sağda solda yattığından üstü başı kir içindeydi. Gururluydu da öyle herkesin verdiğini almazdı. Kendine verilenleri aldığında ise bunları başkalarına dağıtırdı. Konuşurken ağzından tükürükler saçılırdı. Evi barkı olmadığından geceleri sokaklarda, kenarda, izbede, kışın da ahırlarda yatıyordu. Hatta komşularımızdan birisi Deli Aziz’e kendi evinde bir oda hazırlamıştı. Ancak Deli Aziz bir yerde sürekli duramadığından, kendisi için hazırlanan odayı da kullanmadı. Mahallenin küçük, büyük çocuklarından herhangi birisi Deli Aziz’i üzecek davranış sergilediğinde aileler hemen devreye girer ve Deli Aziz’in üzülmesine izin vermezlerdi.

Deli Aziz hakkında bir sürü efsane var. Bunlardan biri de aynı anda hem Kore savaşında hem de Erzincan’da dolaştığını söylerler. Kısacası aynı anda birçok yerde göründüğü rivayet edilir. Kimileri Deli Aziz’in keramet sahibi, bir divane olduğuna inanır, kimileri ise deli saçması derdi. Ben de rivayetlere inanmayanlardandım, bir insanın aynı anda iki yerde olması mantığıma ters geliyordu ama deli saçması da demiyordum.

Onyedi onsekiz yaşlarında Deli Aziz ile ilgili yaşadığım olay beni çok derinden etkiledi. Bir gün Mahmut Dayı’nın Vağaver durağındaki kahvehanesinde otururken, arkadaşım Doğan geldi. Taksi şoförüydü ve “iki asker firar etmiş Kayseri’ye götüreceğim bana arkadaş ol, birlikte gidelim” dediğinde kabul ettim. Kayseri’ye kadar gittik, dönüşte Doğan çok yorgun olduğunu söyledi. Arabayı kullanabilir misin?” diye sordu. Ben de” ayıp ediyorsun lafı mı olur.” diyerek direksiyona büyük bir keyifle geçtim. Benim şoförlüğüm, dayım Haydar Ağa’nın kamyonunu, oğlu Hasan’la birlikte birkaç kez 50-100 metre sürdüğümden ibaretti.

Geceyarısını çoktan geçmişti, Doğan arka koltuğa geçip uyudu. Ben de uykusuzdum ama iş başa düşmüştü bir kere, arabayı mümkün olduğunca yavaş sürüyordum. İçimde heyecan da vardı. Ne kadar gittiğimi tam bilmiyorum. Belki 5 belki 10 kilometre gitmişimdir. Aniden karşımda, karanlığın içinde bana doğru gelen bir parıltı gördüm. İlk önce gelen arabanın farı vuruyor zannettim ancak bir süre sonra gelenin araba olmadığını fark ettiğimde ürperdim ve korktum sonra görüntü netleşti. İşte o an Deli Aziz karşımdaydı ve sağ elini kaldırmış “dur, gitme.” diye bana sesleniyordu. Hemen arabayı sağa çektim ve Doğan’ı uyandırdım. Olayı anlattım, o da “Deli Aziz eğer gitme diyorsa, devam etmeyelim. Bunda da bir hayır vardır.” dedi. Arabada uyuduk, sabah olduğunda yola yeniden çıkıp Erzincan’a vardık. Deli Aziz, Divan kahvehanesinin önündeydi ve ona seslendim.

“Ula, Deli Aziz Kayseri’de ne işin vardı? Yine de sağ ol beni durdurdun, belki de büyük bir felaketten kurtardın” dedim. O da bana gülümseyen bir tavırla “git işine babo.” dedi. Sanki işine gücüne bak, yaptığım iyilik önemli değil, der gibisine.

O günden sonra Deli Aziz hakkındaki rivayetleri daha farklı dinlemeye başlamıştım. Demek ki diğer insanlar da benim yaşadığım gibi olaylar yaşamış olmalı ki, Deli Aziz’i aynı anda birçok yerde görebiliyorlar diye düşündüm. Yaptığım araştırmalar sonucunda fiziken orada olmamasına rağmen, cismen başı dertte olanın gözüne göründüğünü bizzat deneyimledim. Halk arasında “Hızır” diye nitelendirilen zor zamanların kurtarıcısı gibi görmüştüm.

Deli Aziz, 1994 yılında Erzincan’da vefat ettikten sonra başka başka şehirlerde gördüklerini iddia eden kişiler hala vardır. Deli Aziz ile ilgili rüyalar görenler de çoktur. Bunlardan biri de, Almanya’da çalışan Erzincanlı bir zatın rüyasıdır. Bu rüya üzerine hemen Deli Aziz’in mezarını yaptırmış. Ardından mezar, türbeye dönüştürülmüş. İlgi artınca yanına kurban kesme yeri, pişirme yeri, aşevi gibi bölümler ilave edildiğini gördüm. Derken Erzincan-Merkez Ulalar Belediyesi sınırları içinde Aziz Baba Türbesi oluştu. Bugün Aziz Baba Türbesi Erzincan’da özellikle Aleviler tarafından yoğun olarak ziyaret edilip, kurban kesilen, lokma dağıtılan, dilek dilenen bir türbe olarak inananlarca ziyaret edilen bir yer halini almıştır.

Başıma gelebilecek bir felaketten kurtardığına inandığım, Deli Aziz’in anısına kaleme aldım. Ruhu şad olsun.

28 Ağustos 2012

Muzaffer Aytekin
Mirhani