Kaybolan Verileri Kurtarmak Ve Önlem Almak

Kullandığımız bilgisayarlardan zaman zaman veri kurtarmak zorunda kalabiliriz.
Hepimiz ne yaptığımızı bilen, son derece programlı ve bir adım atmadan önce kılı kırk yaran kişiler değiliz. Özellikle benim gibi, bilgisayarının masaüstünü her zaman boş görmek isteyenler ve çöp kutusunu olabilecek en düşük kapasitede kullananlar için, düşünmeden yapılan bir tıklamanın sonuçları ağır olabiliyor. Ayrıca gene yanlışlıkla disk biçimlendirme veya bir virüs sonucu verileri kaybedebiliriz.

Öncelikle size “üstün” veri saklama yöntemlerimi anlatmalıyım. Webden, e-postamdan, usb aracından CD’den veya herhangi başka bir medyadan yeni bir veriyi öncelikle masaüstüne kaydederim ama aynı zamanda masüstünün boş olması takıntım da vardır. Bu sebeple, kısa süreli aralıklarla masaüstümde bulunan ve saklamak istemediğim dosyaları silerim, saklamayı istediklerimi de başka bir fiziksel sürücüye aktarırım. Verileri işletim sisteminin kurulu olduğu sürücüde saklamanın bir çok dezavantajı vardır. Konumuz bu değil ama herkesin verilerini, işletim sistemi kurulu olmayan bir başka sürücüde saklaması önerilir. Windows’da bu D, E veya C dışında başka bir sürücüdür genellikle.

Bir sebeple, bilgisayarınızda bir zamanlar kayıtlı bulunan verileri kaybettiyseniz, bunları kurtarmanın değişik yolları vardır. En pahalıdan başlarsak, fiziksel hasar görmüş medyalardan (sabit disk, usb disk, CD, DVD vs.) veri kurtarmak, yanlışlıkla sildiğimiz verileri kurtarmaktan biraz daha masraflı ve zor bir işlemdir. Bunlar için kurulmuş firmalar vardır ve verinin geri getirilebilirliğinin zorluk seviyesine göre artan fiyatlara sahiptir. Bizi ilgilendiren ise, yanlışlıkla sildiğimiz veya formatladığımız disklerden nasıl kurtarma yapabiliriz ve öncesinde ne gibi önlemler alabiliriz.

Sildiğimiz veya biçimlendirdiğimiz verileri bir şekilde geri getirebiliyoruz. Ancak bugüne kadar sildiğimiz tüm verileri bir anda geri getirmek sanıyorum işi göründüğünden daha komplike bir pozisyona sokacaktır. Bazı yazılımlar dosya türlerine göre kurtarma yapabilir. Elbette kurtarmak istediğiniz dosya türü, .jtorp gibi nadir bulunan bir türse, kurtarılan tüm dosyalar az olacağından seçmek kolay olacaktır. Ancak kurtarmak istediğiniz dosya türü bir resim dosyasıysa, örneğin .jpeg, tüm jpeg formatındaki dosyaları kurtardığınızda içinden aradığınızı bulmak zor olacaktır. İnternette gezdiğiniz sayfalardaki resimlerin de geçici dosya olarak diskinizde saklandığını düşünürseniz, silinmiş tüm resim dosyalarını kurtarmak sizi oldukça şaşırtacaktır.

Bu geri kurtarma kaosunu çok basit bir önlemle aşmak mümkün. Gerçekten silmek istediğimiz, ilerde geri kurtarma gereği duymayacağımızdan emin olduğumuz dosyaları, geri kurtarılamaz bir biçimde silersek, ilerde kazayla sildiğimiz bir dosyayı kurtarmak istediğimizde, milyonlarca geri kurtarılmış dosyayla karşılaşmayız. Dosyaları geri kurtarılamaz bir şekilde silmenin, geri kurtarma konusunda bize yardımcı olması yeterince garipken, bir dosyayı geri kurtarılamaz bir biçimde silmenin de aslında bir o kadar garip olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü aslında bir dosya asla geri getirilemez bir biçimde silinemez. Sadece geri getirmek son derece masraflı ve bizim kullanacağımız kurtarma programları ile geri getirilemez bir şekle getirilebilir.

Bunun için önerebileceğim, kullanımı kolay, ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılım var, Eraser. Bu yazılımla dosyalarınızı geri getirilemez bir şekilde silebilirsiniz. Yapmanız gereken yazılımı kurduktan sonra, silmek istediğiniz dosyaya sağ tıklayıp “erase”seçeneğine tıklamak. Ayrıca çöp kutusu da boşlatmak yerine eraser ile silebilirisiniz sağ tuş ile. Ayrıca Eraser ile “silinmiş” dosyaları da, yani sildiğimizi sandığımız dosyaları da, silebilirisiniz. Bunun için de, silinmiş dosyaların üzerine yazacağımız diske sağ tıklayıp ‘Erase Unused Space’ diyebiliriz (Bu işlem dosyalarınızı silmez, silinmiş dosyalarınızı gerçekten siler) Kısacası, bir veri kurtarma gerekliliği olmadığı zaman, Eraser yazılımını kurup, önce diskleri taratarak silinmiş dosyaları, sonra da sileceğiniz her dosyayı eraser ile silerek, bir geri kurtarma ihtiyacı doğduğu vakit çok büyük bir kolaylık sağlamış olursunuz.

Eğer yeni bir sistem kuruyorsanız ve disklerinizi formatlayacaksanız, Ntfs ile biçimlendirmeden önce, bir linux CD’si edinip disklerinizi en az iki farklı linux formatı ile biçimlendirirseniz, bilgilerin geri getirilmesini oldukça zorlaştırmış olursunuz.

Şimdi, gerçekten silmeye karar verdiğimiz dosyaları, Eraser veya benzeri bir yazılımla sildikten sonra, kaza ile sildiğimiz bir dosyayı nasıl geri getirebiliriz kısmına gelelim. Yanlışlıkla bir dosyayı sildiğimiz zaman, gene ücretsiz bir yazılım olan NTFS Undelete adlı yazılımı kullanabiliriz. Bir dosya yanlışlıkla silindiği zaman, hiçbir şey yapmadan önce şu husulara dikkat etmeliyiz.

• Sisteminizdeki hiçbir dosyayı veya uygulamayı açmayın ve açık olanları kapatmayın. Bu işlem silinen dosyaların üzerine yazabilir veya tahrip edebilir.
• Sisteme her hangi bir yazılım yüklemeyin, bu da silinmiş dosyaların üzerine yazabilir. Eğer kurtarma yazılımı sisteminizde kurulu değilse, bazı yazılımların CD’den çalışan iso versiyonları mevcuttur. Bu iso dosyalarını başka bir bilgisayarda CD’ye basıp kullanabilirsiniz.
• Eğer silinen dosyalar, sistem sürücüsünde (Genellikle C) değilse, yazılım kurabilirsiniz.
• Kurtardığınız dosyaları, kurtarılan diskten başka bir diske kaydedin.

Optimum