Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirme Aşamaları

• Ölçeğin ne amaçla geliştirileceğinin belirlenmesi,
• Ne tür puanlama anahtarı kullanılacağına karar verilmesi

• Ölçütlerin tanımlanması. Davranış, ürün ya da her bir becerinin yeterlik düzeyi için kısa ölçütler yazılır. Burada önemli olan yeterlik düzeylerini tanımlamak ve düzeyler arasında ölçütleri iyi ayırt edebilmektir.

• Kullanılacak ölçeğin taslağının hazırlanması,
• Taslak üzerinde gerekli düzeltmelerin yapılması için öğrenci ve öğretmen görüşlerinin alınması
• Uygulamadan sonra tutarlık ve güvenirliğin belirlenmesi

Dereceli Puanlama Anahtarının Hazırlanmasına Yönelik Bazı Öneriler
• Dereceli puanlama Anahtarlarında çok genel ölçütler kullanılmamalıdır.
• Anahtar nitelikte, öğretilebilir ölçütler kullanılmalıdır.
• İşlevsel olmayan detaylara yer verilmemelidir.
• Sınırlı sayıda boyuta ya da özelliğe odaklanmak gerekir.
• Ölçülebilir ölçütler kullanılmalıdır.
• Tanımlayıcılar dikkatlice seçilmelidir.
• Dörtlü performans düzeyi kullanmak üçlü ya da beşliye göre daha işlevseldir.
• Düzeyler arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır.
• Gerektiğinde, dereceli puanlama anahtarının ölçütlerinin belirlenmesi sürecine öğrencilerin de katılımı sağlanmalıdır.
Dereceli Puanlama Anahtarları Ne Tür Etkinliklerin Değerlendirilmesinde Kullanılır?
• Sözel projeler (sınıf tartışması, rol oynama, görüşme, sözel sunular, hikâye, anlatma, münazara vb.)
• Ürünler (koleksiyon ya da sergi, broşür hazırlama, poster hazırlama, gazete çıkarma vb.)
• Deney raporları, grafik çizme, problem çözme, proje hazırlama vb.
• Araştırma ve yazı çalışmaları (mektup, dilekçe, hikâye, kompozisyon yazma)
• Sanatsal çalışmalar

Öz Değerlendirme:
• Öğrencilerin kendi katılımlarını, süreçlerini ve ürünlerini değerlendirmeleridir.
• Öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüklerini ve nasıl yaptıklarını değerlendirmelerini gerektirir.

Öğrencinin Kendini Değerlendirmesinin Avantajları
• Öz değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardım eder.
• Öğrencilere değerlendirme sürecinin bir parçası oldukları duygusunu verir.
• Öğrencilerde motivasyonu artırır.
• Öğrencilerin kendi öğrenmeleri konusunda sorumluluk almaları yönünde cesaretlendirir.
• Kendilerine dışarıdan bakma yetisi geliştirir.

Akran Değerlendirme:
Akran değerlendirme, öğrencilerin belli ölçütler çerçevesinde birbirlerini değerlendirme sürecidir.
• Akran değerlendirme, öğrencilerin kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlar.
• Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerileri de gelişir.
• Değerlendirmeye temel oluşturan beceri ve ölçütlerin saptanması konusunda öğrenciye bakış açısı sağlar.

Kontrol Listeleri:
• Gözlemlenen performansın ya da ürünün belirlenen performans ölçütlerine ne derece uyumlu olduğu kontrol listeleri kullanılarak belirlenebilir.
• Ayrıca, öğrencilerin bir görev/işle ilgili ölçütü karşılayıp karşılamadığına karar vermek içinde kullanılabilir.
• Davranışların ya da özelliklerin varlığı gözlenebilmişse işaretlenir. Her gözlem iki kategorili kaydedilmelidir (var / yok, evet / hayır görüldü/görülmedi; doğru/yanlış; yapıldı/yapılmadı gibi).
• Eğer bir gereklilik yoksa davranışları, nitelikleri veya özellikleri bütün halinde gözlemlemek, eylemlerdeki doğruluğun sınırlarını, büyüklüğünü sonradan değerlendirmek esastır.

Öğrencinin Adı-Soyadı:
Tarih:

Ölçütler ........................................ Evet .......... Hayır

Dinleyiciyle göz teması kuruyor.
Beden dilini etkili kullanıyor.
Anlaşılır bir tonda konuşuyor.
Yerinde vurgulamalar yapıyor.
Akıcı konuşuyor.
Gereksiz sesler çıkarmıyor.
Düzgün ifadeler seçiyor.
Gereksiz tekrar yapmıyor.
Düşüncelerini ifade edebiliyor.
Bilgiyi organize edebiliyor.
Sonuç bölümünde özetleyebiliyor.